Hai imaxes e momentos que veñen de xeito recorrente á miña mente. Un deles é a man dereita da miña veciña Elvina agarrada a unha vella parra. É un mes de xullo e a sombra da viña non mingua a calor da tarde. Con 88 anos, encurvada, vestida de loito e apoiado o ombreiro esquerdo sobre o mango do sacho, deixa a mirada perdida.
Pregúntome moitas veces en que estaría a pensar. Mentres, obsesiónome con esa man aparentemente fráxil, pero dura e calosa. Unha man afeita ao traballo. A muxir as vacas, a coller o coitelo para facer a comida cada día, a agarrar o fouciño con forza para cortar a herba, a ciscar o millo co que alimentar as galiñas…
Quero pensar que foi unha man que tamén deu caricias. Que se posou agarimosa sobre as cabezas dos seus fillos, netos e bisnetos. E que apertou con forza os dedos no momento de dar abrazos. Pero non logro imaxinar eses instantes. A miña mente só a concibe abnegada e laboriosa. No extremo dese corpo miúdo, eses cinco dedos antóllanseme temperamentais e prácticos. Creo que esa era a súa idea de dar amor: esforzarse cada día por dar o mellor de si. Sacar adiante os seus, enfrontarse á calor, ao po, á lama, á humidade do inverno e á dor dos cadrís.
Hai tempo dixéronme que Galicia era un matriarcado. Que en ningunha outra comunidade se vían mulleres enriba de tractores, administrando o campo, facendo as tarefas da casa e lidando con mil obstáculos. Elas foron as que quedaron aquí cando os homes se marcharon para a emigración. As que se agarraron á terra para seguir adiante.
Por iso non me parece xusto que a historia se adoite escribir maioritariamente con nomes masculinos. Certo que foron tempos difíciles e que todos eran fillos dunha vida ruín. Pero as nosas nais, avoas e bisavoas traballaron coma quen máis. A crónica do noso país non sempre o tivo en conta. Deberíamos ter unha praza ou unha rúa que recoñecese o esforzo de cada unha das nosas Elvinas, porque temos unha obriga con elas.
Hoxe, Elvina está encamada. Con 97 anos e tras sufrir unha isquemia, é a súa filla Esther a que se encarga do seu coidado. Unha nova xeración de mans son as que toman o relevo. Confeso que non me atrevo a ver a Elvina neste estado, pero si me podo imaxinar os dedos de Esther acariñando a pel da súa nai. Como esta seguramente facía con ela cando era un bebé.
Hoxe, miles de mans femininas se elevan. Piden unicamente o que é seu. Ter os mesmos dereitos, o mesmo recoñecemento e as mesmas oportunidades. Esas mans traballan en bateas, curan enfermos, deseñan pontes, redactan presupostos e dirixen empresas. Pero seguen a ser invisibles as máis das veces. Por iso é importante que cando vexamos as mans das nosas nais, avoas ou mulleres as enredemos coas nosas. Só así, o que está por escribir, terá un trazo xusto e igualitario.
NOTA: este artigo forma parte do libro das Festas da Guadalupe 2018.
Fotos de Rianxo 
Deixar unha resposta