Hai varios días que a nosa veciña Esther Carrodeguas presentou o seu último libro, “Na butaca. Fantasía Nº 3 en Dor Maior”. A verdade é que foi un acto íntimo, pero moi emotivo. Os que estivemos alí vivimos un momento máxico cando Esther dediciu lernos varias páxinas da súa obra.
Seguir lendo
Se algo podemos dicir de Esther Fernández Carrodeguas é que non para. O encontro con ela é no Centro Sociocultural Simón Varela, en Asados. É o día despois da estrea en Rianxo da obra “Ata que a morte nos separe!” do grupo de teatro Airiños. Ao día seguinte toca outra función, así que quere revisar certos detalles coa iluminadora. Que non se diga que non é profesional esta moza rianxeira, que ademais de gran amante do teatro é tamén unha gran narradora.
Pero como diría Jack o Destripador, vaiamos por partes. Se falamos da súa faceta literaria cabe destacar que en abril deste ano publicou o seu primeiro libro en solitario, Collage (Ed. Barbantesa). A obra xa hai tempo que estaba rematada, posto que a escribiu cando estivo en Italia de Erasmus, no 2003. “Sempre vin este libro como algo moi persoal”, confesa Esther, pero ocorréuselle que sería interesante facer teatro con el e por iso pensou en editalo. Así que ao final atopou “aos de Barbantesa, que son moi boa xente e ademais fan este tipo de edicións diferentes”, porque Collage non é un libro ao uso, senón un xogo de 45 tarxetas nas que non hai un principio e un final. O lector decide que ler en cada momento, se as le todas ou só algunhas.
Xogar cos límites
“Escribín Collage despois de ler Rayuela, de Cortázar, e estaba moi influenciada por isto, pola orde. Por que a creatividade non é máis libre? Por que o principio ten que estar ao principio? Á hora de enfrontarme á creatividade literaria pregúntome todas estas cousas. Pero despois, claro está, ten que haber unha estrutura”, segundo explica a propia autora. Porque o libro, aínda que de boas a primeiras semelle un quebracabezas, non é tal; está roto pero ten unha unidade, aínda que a Esther lle gusta “xogar cos límites” e coa metaliteratura.
É tal este xogo que Collage ten tres personaxes: Alberto e Alicia, que son parella, e a propia Esther no papel de escritora. Trátase de dous personaxes imaxinarios e da relación que manteñen co real, con Esther, á hora de pedirlle cousas. Ese divertimento literario inténtao levar un pouco máis alá e por iso fai presentacións dramatizadas do mesmo. Leva xa un feixe delas: Padrón, Ribeira, Santiago, A Coruña, Madrid, Lugo, Rianxo (por suposto)… e as que lle quedan, xa que vai ir ao Culturgal a Pontevedra e está tratando de facelas tamén en institutos. Ao seu carón sempre están Alicia (interpretada por Raquel Nogueira ata o de agora) e Alberto (que foi adaptado por grandes actores como Quico Cadaval, Antonio Mourelos ou Marcos Correa).
Por outra banda, cabe sinalar que esta non é a primeira obra de Esther, posto que no 2006 foi galardoada co Premio Pedrón de Ouro polo conto Subir o telón (curioso que atopemos tamén aquí referencias ao teatro). Foi publicado Edicións do Castro xunto co resto de gañadores do premio.
Diferentes enerxías
Ademais da literatura, como xa dixemos, outra das paixóns de Esther é o teatro. “Leva moito tempo e esixe moita enerxía. É unha guerra constante, unha loita a través do corpo, mentres que a literatura implica reflexionar, estar comigo mesma. Son dúas enerxías distintas”, como ela mesma di. Non obstante, todo está en certo sentido unido porque agora está “intentando escribir algo de teatro”. Pero ademais de escribir, tamén sabe dirixir moi ben, como demostra en Airiños, o grupo de teatro máis antigo de Galicia e que emprende unha nova etapa da súa man.
O teatro permítelle poñer en práctica os seus coñecementos. Hai que ter en conta que estudou Imaxe na Coruña (e posteriormente Xornalismo en Santiago) e traballou en series como “Rías Baixas” ou “Maridos e mulleres”. E aínda que non é ata o 2006 cando comeza a ver esta arte escénica con ollos de namorada (fai teatro por primeira vez durante o seu Erasmus e máis adiante realiza un curso en Dublín, pero pensando máis en aprender inglés), dende aquela tocou todos os paus posibles: foi iluminadora nun grupo e agora, en Teatro da Falúa é actriz, foi directora (levou un premio á mellor dirección na X Mostra de Teatro Universitario da USC en 2009), realizou labores de produción, de deseño de vestiario… Vamos, que non hai nada que se lle escape. Ademais, xunto con tres compañeiro da escola de teatro Espazo Aberto está a comezar un proxecto novo, un grupo chamado “arrastrachelocupolaspallas”, do cal xa iniciaron os ensaios.
Airiños
Pero en Rianxo de seguro que coñecemos máis a Esther por Airiños, a onde chega case por casualidade, sen agardalo, pero con moita ilusión e ganas. Durante o 2010, “falando cunha das actrices de Airiños díxenlle medio en broma que tiña que ir eu a darlles unha volta”. O caso é que nese verán a convidaron a facer un taller, dando unha serie de clases e unha posterior “mini-representación”. E cal foi a súa sorpresa cando “un mes despois me preguntaron se me apetecía dirixir, porque me ofrecían o posto. Nunca o pensara e a verdade é que desfruto moito con eles e permíteme reatoparme coa miña vila, porque sempre fixen cousas fóra”.
Acaba de estrear en Rianxo “Ata que a morte nos separe!” e a cousa non puido ser mellor, xa que encheu os dous días de representación e moitos mesmo quedaron ás portas do auditorio sen poder velos. E todo indica que continuarán enchendo, xa que teñen previsto actuar en Porto do Son, Ferrol, Padrón, Imo, Noia, A Pobra, Santa Comba… para rematar de novo en Rianxo. “A xente respondeu moi ben e o certo é que co público os actores se engrandecen”, comenta Esther, para volver insistir en que está “moi orgullosa dos actores”.
Iso si, a cousa non para e, a pesar das representacións que hai pendentes durante os próximos meses, xa adianta que “hai que comezar a mirar outra obra de cara a decembro ou xaneiro”, e incluso vai ver a posibilidade de facer dúas producións ao ano porque o número de actores así o permite. Ademais, o grupo de teatro máis antigo de Galicia semella que irá facéndose máis vello grazas aos máis novos, porque tamén van contar cun grupo de nenos.
Enerxía de seguro que non lle vai faltar para afrontar estes e outros retos, porque Esther vese que é un auténtico “cu inquedo” e que é feliz creando e rachando esquemas, ben sexa aos seus actores ou aos seus lectores.
Fotos de Rianxo 